Hop is een superveelzijdige plant
Bij hop denken veel mensen meteen aan bier. Dat is inderdaad een belangrijk ingrediënt, maar met deze plant kunt je veel meer! De bloemen (hopbellen) van de vrouwelijk plant worden sinds de achtste eeuw gebruikt in het bierbrouwproces, maar al vele eeuwen langer in de (kruiden)geneeskunde. Tegenwoordig wordt het veel gebruikt in huid- en haarverzorgingsproducten zoals shampoo en baardolie. En zelfs voor duurzame bouwmaterialen! In de culinaire wereld zie je hop de laatste jaren ook steeds vaker.
Hop: herkomst en opmars
Wilde hop (Humulus lupulus) groeit van nature in Europa en Azië. Ook in Nederland, vooral in bosranden. De wereldwijde verspreiding en grootschalige teelt is direct verbonden met het succes van bier. De gecultiveerde teelt begon in Europa rond de achtste eeuw. Toen gingen ze in het huidige Duitsland voor het eerst hopbellen gebruiken bij het bierbrouwen. Daarvoor gebruikten brouwers een mengsel van kruiden (gruit of gruut) om bier smaak te geven en te kunnen bewaren.
Vanaf de dertiende eeuw kreeg hop pas echt een dominante rol in het brouwproces, zoals we dat tegenwoordig kennen. Er zijn nu wereldwijd meer dan 250 verschillende hopsoorten, allemaal met hun eigen smaakkenmerken. De hopmarkt blijft zich ook ontwikkelen. Dat zie je terug in steeds meer toepassingen van hop in eten en drinken. Niet alleen in speciaalbier (zoals de IPA) en thee, maar bijvoorbeeld ook in wijn! Koks zijn ook gaan experimenteren met hop in hun gerechten. Al bestaan er al langer gerechten met hop. Zoals risotto met jonge hopscheuten uit Italië. Lekkere recepten vind je in een hopboekje in de Holy Hop cadeaushop.
Wat is de werking van hop?
De hopplant heeft unieke chemische eigenschappen die op verschillende manieren benut worden in zeer diverse producten. Vooral vanwege de kalmerende, verzorgende, conserverende en ontstekingsremmende werking. Hopmeel (ook wel: lupuline) is de werkzame stof, een geelachtige poeder in de hopbellen. Dit bevat essentiële oliën en bitterstoffen die hop haar eigen smaak, geur en conserverende eigenschappen geven.
De kalmerende en slaap bevorderende werking wordt al eeuwen benut, bijvoorbeeld in thee of kruidenkussentjes (voor kinderen) om heerlijk te slapen. De bitterstoffen in hop (humulon en lupulon) hebben een kalmerende werking op je centrale zenuwstelsel. Voor de gezondheid wordt hop ook al eeuwen gebruikt om de eetlust te bevorderen of spijsverteringsproblemen te verlichten. De bitterstoffen kunnen namelijk de productie van maagsappen stimuleren.
Hop heeft ook invloed op het hormoonstelsel en kan bijvoorbeeld een oestrogeentekort helpen opvangen. Daarom gebruiken vrouwen het tegen overgangsklachten, zoals stemmingswisselingen en het verzwakken van de botmassa (osteoporose).
Hopplant in je tuin
De hopplant is een mooie vaste klimplant in de tuin. Geef haar wel de ruimte, want ze groeit ieder jaar weer razendsnel tot een meter of vijf of zes. Veel soorten groeien prima in Nederland, zeker in de volle zon of in de halfschaduw. De plant heeft wel wat ondersteuning nodig, bijvoorbeeld van een schutting, schuur of hoge pergola waar ze overheen kan groeien. Ze slingert zich graag sierlijk om een boom heen (altijd met de klok mee!). Je kunt ook draden spannen om de plant te geleiden.
De hopplant is gemakkelijk te verzorgen en laat zich eenvoudig stekken. Ze houdt van water, dus zorg vooral in de zomer wel dat de plant voldoende vocht krijgt. Een regenton is dan ideaal en wel zo duurzaam. De hopplant hoeft niet gesnoeid te worden. In de herfst verdort de stengel en blijft alleen het wortelstelsel over. Je kunt het dode hout dan afknippen op ongeveer twintig centimeter boven de grond.
Na de winter zie je rond maart de eerste jonge scheuten alweer aan de plant. Als je deze wegknipt, stimuleer je de plant om sterker te worden. De verwijderde jonge scheuten, kun je gebruiken om mee te koken of eventueel als stekjes weer in de grond zetten.
Leestip!
Wil je meer weten over hop? Bijvoorbeeld wat je er zelf mee kan doen in je tuin, keuken of als kruidenmengsel? Bekijk dan dit boek eens: Er is hop voor iedereen (over koken, drinken, tuinieren en chillen met hop).
